piątek, 26 sierpnia 2022

Jan Zadzik - biskup, kanclerz i dyplomata

Jakub Zadzik – fragment plafonu "Sąd nad arianami" 
znajdującego się w Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach.

Jakub Zadzik herbu Korab (ur. 1582 w Drużbinie koło Sieradza, zm. 17 marca 1642 w Bodzentynie) – biskup krakowski (od 17 września 1635), biskup chełmiński (od 1624), dziekan kapituły katedralnej poznańskiej w latach 1619–1630, kanclerz wielki koronny, podkanclerzy koronny, sekretarz wielki koronny od 1613 roku, regent kancelarii większej, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1626-1635, dyplomata.
W 1624, po śmierci Jana Kuczborskiego, otrzymał od króla nominację na biskupstwo chełmińskie, a 2 grudnia 1624 otrzymał prekonizację papieską. Z racji na szczupłe dochody płynące z tego biskupstwa otrzymał równolegle probostwo katedralne płockie i scholasterię łęczycką. Diecezję objął przez pełnomocnika 14 lutego 1625, sakrę biskupią przyjął 13 kwietnia w Warszawie, a 30 kwietnia odbył ingres do katedry w Chełmży. 10 kwietnia brał udział w sejmiku Prus Królewskich w Grudziądzu, na którym otrzymał indygenat. Zajął się sprawami swojej diecezji w której stale rezydował aż do połowy 1627. Wydał nową ordynację dla Chełmna, a w 1627 rozpoczął rozbudowę zamku biskupiego w Lubawie. Po wybuchu wojny ze Szwecją wydał polecenie rozpoczęcia modlitw o pokój. W związku z nominacją kanclerską, w późniejszym okresie rzadko przebywał w diecezji. Na synodzie prowincjalnym w Piotrkowie zastąpił go kanonik Walenty Szczawiński. Po zakończeniu wojny ze Szwecją nakazał powrócić do diecezji wszystkim duchownym, którzy ją opuścili podczas wojny. 8 listopada 1630 ustanowił kanonikat doktorski w kapitule katedralnej chełmińskiej. W 1631 erygował w Grudziądzu klasztor benedyktynek. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 16 lipca 1632 roku. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa chełmińskiego w 1632 roku, podpisał jego pacta conventa. W 1634, podczas pobytu w Toruniu upominał się o prawa katolików zamieszkujących to miasto.
Podczas wojny polsko-szwedzkiej został na sejmie warszawskim 18 listopada 1627 mianowany podkanclerzym, 10 sierpnia 1628 r. kanclerzem wielkim koronnym. Był znakomitym dyplomatą orientującym się tak w polityce zagranicznej, jak i kwestiach polityki wewnętrznej. Był zdecydowanym zwolennikiem zawarcia pokoju ze Szwecją oraz reform skarbowych. Stał na czele delegacji negocjującej rozejm ze Szwecją w 1629. Na sejmie w 1631 domagał się militarnego zabezpieczenia Prus Królewskich. W 1632 brał udział w elekcji Władysława IV oraz w jego koronacji. Jako pełnomocnik królewski negocjował i podpisał w 1634. pokój polanowski z Rosją. Następnie prowadził pertraktacje ze Szwedami zakończone w 1635 r. 26-letnim rozejmem w Sztumdorfie. W związku z nominacją na biskupstwo krakowskie 29 listopada 1635 złożył urząd kanclerski.
Nominację królewską na biskupstwo krakowskie otrzymał 26 lutego 1635, a prowizję papieską 17 września 1635. Diecezję objął w posiadanie przez pełnomocnika 30 października 1635, a ingres do katedry wawelskiej odbył 2 lutego 1636. Uwolniony od zajęć państwowych zajął się działalnością duszpasterską i gospodarczą w diecezji. W Krakowie ufundował i uposażył kościół pw. św Józefa z klasztorem Bernardynek, gdzie pierwszą przełożoną była siostra biskupa Teresa Zadzikówna. Jako biskup swoimi działaniami i stanowczą postawą doprowadził do wszczęcia procesu, a następnie do wydania wyroku (1638), który zlikwidował Akademię Rakowską braci polskich. Z jego inicjatywy zbudowano w Kielcach pałac biskupi, a w katedrze wawelskiej wyremontowano kaplicę św Jana Chrzciciela, gdzie został pochowany. W 1638 odmówił przyjęcia nominacji na arcybiskupa gnieźnieńskiego.

Strona na Wikipedii 

Biskup Jakub Zadzik.

Portret biskupa Jakuba Zadzika.
Mal. J. Wojnarowski (ok. 1857).

Nagrobek Jakuba Zadzika.
Mal. J. Wojnarowski (1857).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Jan Stanisław Zbąski. Źródło Jan Stanisław Zbąski herbu Nałęcz (ur. 1629, zm. 21 maja 1697) – biskup warmiński w latach 1688-1697, administ...