Rycina z "Pavli Crosnensis Rvtheni Artivm Liberalivm magistri"
wydanej przez Hieronima Wietora w 1509 r.
Hieronim Wietor (Hieronymus Vietor, właśc. Büttner, zw. Doliarius, Phillovallensis, ur. 1480 w Lubomierzu (pow. lwówecki na Dolnym Śląsku), zm. 1546/47 w Krakowie) – drukarz, księgarz, introligator, typograf królewskiej kancelarii Zygmunta Starego.
Przyjechał na studia do Krakowa i zadomowił się w nim. W roku 1497 zapisał się na Akademię Krakowską, w dwa lata zdobył stopień bakałarza nauk wyzwolonych. Zajął się introligatorstwem, także drukarstwem. Nie mogąc wytrzymać konkurencji ze strony Jana Hallera, Wietor przeniósł się w 1510 roku do Wiednia, gdzie zaczął drukować w spółce z wiedeńskim drukarzem. Ich drukarnia była dobrze wyposażona. Spółka przetrwała do 1515 r., kiedy to obaj założyli własne oficyny. W 1517 r. powierzył drukarnię synowi Florianowi, a sam powrócił do Krakowa. Początkowo współpracował z Markiem Szarffenbergiem, ale już rok później rozwinął własną wielką drukarnię w wieży przy Bramie Skawińskiej (zburzonej w 1816 r.) na Kazimierzu, a w 1522 r. dobudował obok niej także młyn papierniczy. W 1527 r. otrzymał godność typografa królewskiej kancelarii Zygmunta Starego.
Drukarnia Wietora pod względem technicznym była oparta na wzorach zachodnich, wcześniej niespotykanych w Polsce. Wietor sprowadził antykwę Jensona, następnie kursywę aldowską i komplet czcionek greckich. Posiadał dobre drzeworyty, utrzymywał kontakty z humanistycznymi autorami, starał się o poprawne wykonanie tekstu i o dobry papier. Jego druki znane były z wysokiego poziomu artystycznego i technicznego, a on sam nazywał siebie chalcographus accuratissimus – drukarz najstaranniejszy.
Drukował przeważnie w języku polskim, w łacinie i po niemiecku. W jego oficynie ukazały się pierwsze druki w języku węgierskim i greckim, a także pierwszy podręcznik do nauki języka polskiego, Polskie książeczki ku uczeniu się polskiego, przedrukowany w 1539 roku pod innym tytułem, Wokabularz rozmaitych.. sentencyi. W 1536 r. został ukarany za drukowanie i rozpowszechnianie broszur innowierczych (drukował np. prace Marcina Lutra).
Ogólny dorobek drukarni Wietora wynosi ponad 550 pozycji. Po śmierci drukarza oficynę przejęła żona, Barbara, która prowadziła ją przez 4 lata (1546-1550) sama, a następnie przy pomocy przyszłego męża, Łazarza Andrysowicza ze Strykowa. W 1577 roku po śmierci Łazarza, zakład drukarski przejął syn jego i Barbary, Jan Januszowski, który rozwijał tłocznię jako Oficynę Łazarzową.
Pierwsza strona "Chronica Polonorum" Macieja z Miechowa,
wydrukowana w oficynie Wietora w 1519 r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz