Pierniki toruńskie według form z XVII wieku.
Od lewej; król Władysław IV, pieczęć królewska, królowa Cecylia Renata.
Piernik
Encyklopedia Staropolska Zygmunta Glogera.
Ciasto z mąki i miodu, niewątpliwie od najdawniejszych czasów znane w Polsce i nazywane miodownikiem, a od przyprawy korzennej czyli pieprznej, po staropolsku „piernej”, przezwane piernikiem. Podług odwiecznej tradycji narodowej, wypiekano pierniki po wszystkich domach staropolskich z mąki miałkiej tylko żytniej, zarumienionej w rądlu i rozczynionej gorącą patoką. Dla smaku dodawano przyprawę korzenną, czyli „pierną” z dolaniem okowity i wybijano ciasto w Kopańce, czyli niecce tak długo wałkami, aż przestawało się do nich przylepiać. Wówczas robiono z tego ciasta pierniczki bądź kształtu małych krążków, bądź pierożków, i ułożone na blasze (posmarowanej u zamożniejszych oliwą) wsuwano do pieca. Niektóre gospodynie słynęły z sekretu w dodawaniu smaku temu ciastu. Pierniki podawano jako zakąskę przy wódce, jako wety po obiedzie i zwykły przysmak przy winie, gdy gość przyjechał nad wieczorem. Najobficiej przyrządzano na wigilię i święta Bożego Narodzenia. Cukru i lukru nie dodawano nigdy do pierników polskich. Musiały być jednak obok „piernych” i słodkie, skoro Minasowicz pisze w połowie XVIII wieku:„Kto nie pija gorzałki i od niej zmyka,
Ten słodkiego nie godzien kosztować piernika”.
Za Zygmunta III przywożono do Polski na dwory pańskie pierniczki złociste norymberskie, jak zaświadczają rachunki Wołłowicza z lat 1604-1615. W XVII wieku słynęły już pierniki toruńskie przywożone na statkach powracających z Gdańska w górę Wisły, Narwi, Bugu, Wieprza, Sanu i Pilicy po dostawie zboża. Pierniki toruńskie do dalekich transportów przeznaczone różniły się od staropolskich znacznie większymi rozmiarami. Przysłowie z XVII wieku zaliczało do najlepszy rzeczy w Polsce „gdańską gorzałkę, toruński piernik, krakowską pannę i warszawski trzewik.
Piernik toruński według formy z XVII - XVIII wieku.
Królowa Konstancja w stroju koronacyjnym.
Piernik toruński według formy z XVII - XVII wieku.
Syrena z delfinami.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz