Portret hetmana Stanisława Koniecpolskiego.
Stanisław Koniecpolski herbu Pobóg (ur. 9 lutego 1591 w Koniecpolu, zm. 11 marca 1646 w Brodach) – starosta wieluński od 1607 i żarnowiecki od 1611, hetman polny koronny od 1618, a także barski od 1623 i bytowski od 1638 roku, wojewoda sandomierski od 1625, hetman wielki koronny od 1632, kasztelan krakowski od 1633, książę Cesarstwa od 1637, starosta buski, perejasławski, płoskirowski, stryjski i kowelski, starosta szczurowiecki w 1635 roku, starosta babimojski w 1617 roku, pułkownik wojska powiatowego województwa sandomierskiego w 1632 roku. Poseł województwa sieradzkiego i ziemi wieluńskiej na sejm zwyczajny 1613 roku. Poseł na sejm 1624 i 1625 roku z województwa podolskiego.
Syn wojewody sieradzkiego Aleksandra. Jeden z największych wodzów I Rzeczypospolitej oraz jeden z najbogatszych magnatów kresowych. Zwycięzca spod Martynowa (1624), Hamersztynu (1627), Trzciany (1629), Ochmatowa (1644).
Według spisanej w 1635 r. relacji Karola Ogiera, członka francuskiego poselstwa mającego na celu doprowadzić do pokoju Rzeczypospolitej ze Szwecją, Koniecpolski ogromną odznacza się i niefrasobliwą pobożnością i na sztandarze swym ma wizerunek Najświętszej Panny. Cały tchnie myślą o rozgromieniu niewiernych narodów, z którymi często walczył. (...) Ogromna jest jego potęga w Rzeczypospolitej i największa po potędze króla, od którego raz ustanowiony, nie może być już z godności złożony. (...) Oprócz tego jest kasztelanem krakowskim, dzięki któremu to tytułowi jest pierwszym między świeckimi senatorami Rzeczypospolitej, albowiem arcybiskupi i biskupi idą przed świeckimi.... Nieco powagi i dostojeństwa odbierała mu za to wada wymowy – w chwilach zdenerwowania mocno się jąkał, nie potrafił wypowiedzieć niektórych słów. Mawiano stąd, iż Pan Stanisław wprzód uderzy, nim wypowie.
Uznawany za jednego z najwybitniejszych wodzów w historii Polski i znakomitego dowódcę jazdy. Potrafił świetnie stosować działania szeroką strażą przednią, by przytrzymać i rozbić nieprzyjaciela w dogodnym dla siebie terenie. Najlepszym tego przykładem były bitwy pod Martynowem i pod Czarnem. Prowadząc błyskawiczne marsze komunikiem, potrafił skoncentrować kilka grup w jednym miejscu i czasie (bitwa pod Czarnem). Pod Trzcianą pokazał, jak zaskoczyć nieprzyjaciela w marszu i zniszczyć go częściami. Pod Martynowem zademonstrował, jak należy toczyć bitwę zaczepno-odporną w oparciu o tabor. Doceniał rosnącą siłę ognia i z tego powodu dążył do zwiększenia ilości piechoty w armii koronnej. Przyczynił się do wprowadzenia dragonii. W bitwie pod Paniowcami pokazał, jak wykorzystać ogień piechoty i dragonii dla powstrzymania nieprzyjaciela. Choć wychowany na kresach, był gorącym zwolennikiem budowy floty wojennej. Szeroko popierał budowę nowoczesnych fortyfikacji ziemnych na wzór holenderski. Był panem 170 miast i miasteczek oraz 740 wsi, starostą, kasztelanem, wojewodą i faktycznym wicekrólem Ukrainy. Potomni zaliczyli Hetmana Stanisława Koniecpolskiego do wybitnych postaci I Rzeczypospolitej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz